1905

Τα γεγονότα του 1905 αποτέλεσαν τον μεγαλειώδη πρόλογο του επαναστατικού δράματος του 1917. Για μια σειρά ετών, όταν η αντίδραση θριάμβευε, το έτος 1905 μας φαινόταν σαν ολοκληρωμένο σύνολο, σαν να ήταν η Ρώσικη Επανάσταση. Σήμερα έχει χάσει εκείνον τον ανεξάρτητο χαρακτήρα, χωρίς ταυτόχρονα να έχει απωλέσει στο παραμικρό την ιστορική της σημασία. Η επανάσταση του 1905 γεννήθηκε κατευθείαν από τον Ρωσοϊαπωνικό πόλεμο, όπως η επανάσταση του 1917 ήταν το άμεσο αποτέλεσμα του μεγάλου ιμπεριαλιστικού σφαγείου. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τόσο στην καταγωγή του όσο και στην εξέλιξή του, ο πρόλογος κουβαλούσε μέσα του όλα τα στοιχεία αυτού του ιστορικού δράματος που μάρτυρες και μέτοχοί του είμαστε σήμερα εμείς. Όμως, στον πρόλογο αυτά τα στοιχεία εμφανίζονταν σε συμπιεσμένη, ανολοκλήρωτη ακόμη μορφή. Όλες οι δυνάμεις που είχαν εμπλακεί στην πάλη του 1905, σήμερα φωτίζονται πιο καθαρά από πριν, με το φως που ρίχνουν πάνω τους τα γεγονότα του 1917. Ο Κόκκινος Οκτώβρης, όπως συνηθίζαμε να τον αποκαλούμε ακόμη και τότε, ωρίμασε μετά από δώδεκα χρόνια σε έναν άλλον, ασύγκριτα ισχυρότερο κι αληθινά νικηφόρο Οκτώβρη.