ΑΟΡΑΤΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ

«Σκεφτείτε μια επιλογή που κάνατε πρόσφατα, μια οποιαδήποτε επιλογή: από το ποια δημητριακά αγοράσατε ή ποια ταινία είδατε μέχρι σε ποιο εστιατόριο καθίσατε να φάτε. Σκεφτείτε και μια πιο σημαντική: με ποιον να βγείτε ραντεβού, ποιον πολιτικό να ψηφίσετε ή σε ποιο επάγγελμα να σταδιοδρομήσετε. Γιατί κάνατε αυτή την επιλογή; Γιατί καταλήξατε στη συγκεκριμένη εναλλακτική λύση; Η ερώτηση μοιάζει εύκολη. Μπορεί να σας έρθουν στον νου διάφοροι προσωπικοί παράγοντες, σε γενικές γραμμές όμως όλοι τους δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση: εσάς τους ίδιους. Τα δικά σας γούστα και τις δικές σας προτιμήσεις· τις δικές σας αρέσκειες και απαρέσκειες· ποιο υποψήφιο ταίρι βρίσκετε εσείς ευχάριστο ή ελκυστικό· κατά πόσον οι πολιτικές απόψεις ενός υποψηφίου ταιριάζουν με τις δικές σας. Η αντίληψη πως οι επιλογές μας καθοδηγούνται από τις δικές μας προσωπικές σκέψεις και πεποιθήσεις μοιάζει τόσο προφανής ώστε δεν υπάρχει καν λόγος να την αναφέρουμε. Μόνο που είναι λανθασμένη. Χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, οι άλλοι ασκούν τεράστια επίδραση σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Οι άνθρωποι ψηφίζουν επειδή ψηφίζουν και οι άλλοι, τρώνε περισσότερο όταν τρώνε και οι άλλοι, και αγοράζουν καινούργιο αυτοκίνητο μόνο και μόνο επειδή αγόρασαν πρόσφατα και οι γείτονές τους. Η κοινωνική επίδραση παίζει ρόλο στο τι αγοράζουν οι άνθρωποι, ποια ασφαλιστικά προγράμματα υγείας επιλέγουν, τι βαθμούς παίρνουν στο σχολείο και τι καριέρα ακολουθούν. Καθορίζει το εάν αποταμιεύουν για τη συνταξιοδότησή τους, αν επενδύουν στο χρηματιστήριο, κάνουν δωρεές, συμμετέχουν σε αδελφότητες, εξοικονομούν ενέργεια ή υιοθετούν καινοτομίες. Η κοινωνική επίδραση επηρεάζει ακόμη και το εάν οι άνθρωποι εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες ή νιώθουν ικανοποιημένοι από τη δουλειά τους. Το 99,9% όλων των αποφάσεών μας διαμορφώνονται από τους άλλους. Είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπίσει κανείς έστω και μία απόφαση ή μία συμπεριφορά που να μην έχει δεχθεί την επιρροή άλλων ανθρώπων.