ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2022 ΕΤΟΣ 33ο

Η ζωή μας κύκλους κάνει: από τη χαρά στη λύπη και πάλι πίσω στη χαρά. Κανείς δεν το εξέφρασε αυτό πιο ποιητικά από τον Βιτσέντζο Κορνάρο, τον ποιητή του Ερωτόκριτου: Στου Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν, και του Τροχού, που ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνουν και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν, μα στο Καλό κι εις το Κακό περιπατούν και τρέχουν...» Η χρονιά που φεύγει, παρά την πανδημία και όσα αρνητικά έφερε μαζί της, ήταν μια επετειακή χρονιά για ένα χαρμόσυνο γεγονός. Γιορτάσαμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, που οδήγησε στην απελευθέρωση και τη δημιουργία του Νέου Ελληνικού Κράτους. Η χρονιά που έρχεται είναι και πάλι μια επετειακή χρονιά, αλλά για ένα οδυνηρό γεγονός. Θα αναθιβάλομε -για να θυμηθώ πάλι τον Κορνάρο- τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον αφανισμό χιλιάδων Ελλήνων της Μικράς Ασίας και τον ξεριζωμό σχεδόν 1,5 εκατομμυρίου ψυχών που ήρθαν πρόσφυγες στη μητέρα-πατρίδα, η οποία όμως συχνά-πυκνά αποδείχθηκε μια κακιά μητριά. Η «Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» κράτησε μόλις δύο χρόνια.Μικρασιατική καταστροφή - ξεριζωμός - πρόσφυγες: το τραγικό τρίπτυχο της ιστορίας του νεότερου ελληνισμού. «Πώς έγινε με τούτον τον αιώνα και γύρισε καπάκι η ζωή!» αναρωτήθηκε ο Μάνος Ελευθερίου. Ίσως όμως η καλύτερη αποτύπωση της τραγωδίας να ανήκει στη Διδώ Σωτηρίου (Μέσα στις φλόγες [1978]):«Ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι βρεθήκανε ξαφνικά έξω από την προγονική τους γη. Παράτησαν σκοτωμένα παιδιά και γονιούς άταφους. Παράτησαν περιουσίες, τον καρπό στα δένδρα, το φαΐ στη φουφού, τη σοδειά στην αποθήκη, το κομπόδεμα στο συρτάρι, τα πορτρέτα των προγόνων στους τοίχους. Και βάλθηκαν να τρέχουν, να φεύγουν κυνηγημένοι απ' το τούρκικο μαχαίρι και τη φωτιά του πολέμου. Και λογίζονταν τυχεροί που αντάλλαξαν το έχει τους, την πατρίδα τους, το παρελθόν τους με μια στάλα σιγουριά... άρπαξαν βάρκες, καΐκια, σχεδίες, βαπόρια και πέρασαν τη θάλασσα σ' έναν ομαδικό, φοβερό ξενιτεμό.