ΔΥΟ ΝΟΥΒΕΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΛΟ

ΔΥΟ ΝΟΥΒΕΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΛΟ

Οι λόγοι περί φύλου και σεξουαλικότητας κατά το γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα, πανευρωπαϊκά γνωρίζουν μια πρωτοφανή άνθιση σε όλους τους τομείς της κοινωνίας: πολιτική, δημοσιογραφία, επιστήμη (και ψευδο-επιστήμη), φιλοσοφία, εικαστικά, λογοτεχνία. Ειδικά στις τέχνες, οι προβληματισμοί αυτοί – μια πρώιμη εκδοχή της «αναταραχής φύλου» (Butler), η οποία ως θεωρητική σύλληψη εμφανίζεται κοντά στο ‘δικό μας’ Millennium – συγκροτούν έναν από τους κεντρικούς πυρήνες του τότε αναδυόμενου, πολύμορφου μοντερνιστικού ρεύματος. Ο Τόμας Μαν – συγγραφέας με σεισμογραφική αίσθηση για τα τεκταινόμενα της κάθε ιστορικής εποχής που γνώρισε στη μακρά λογοτεχνική του πορεία – δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από αυτό το κλίμα. Τα δύο διηγήματα της πρώτης του περιόδου, που παρουσιάζονται εδώ σε πρώτη ελληνική μετάφραση, εντρυφούν στα ζητήματα του φύλου, αναδεικνύοντας τα ανεπανάληπτα λογοτεχνικά χαρακτηριστικά που μετέπειτα θα αναπτύξει εν εκτάσει και στα μεγάλα του έργα: αριστοτεχνικά στιβαρή και απολαυστική αφήγηση συνδυασμένη με διακειμενικό ‘παιχνίδι’, μινιμαλισμό, ειρωνεία, χιούμορ και υπονόμευση.

Ο νομπελίστας συγγραφέας Τόμας Μαν (1875-1955), ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, ανήκει στους επιφανέστερους εκπροσώπους του «μοντερνισμού» – με μία υβριδική, ευρεία έννοια: στα έργα του η – κατά βάση – ρεαλιστική αφήγηση είναι διαποτισμένη με έντονα μοντερνιστική απόχρωση. Γεννήθηκε στο Λύμπεκ της βόρειας Γερμανίας, έζησε για πολλά χρόνια στο Μόναχο, επί εθνικοσοσιαλισμού κατέφυγε στην Ελβετία κι έπειτα στις ΗΠΑ, απ’ όπου μέσω των περιώνυμων εκπομπών του στο BBC προέτρεπε τους Γερμανούς να ανατρέψουν τον Χίτλερ. Μεταπολεμικά εγκαταστάθηκε στην Ελβετία. Μυθιστορήματα: Οι Μπούντενμπρουκ (1901), Το μαγικό βουνό (1924), Ο Γιόζεφ και οι αδελφοί αυτού (1933-1943), Η Λότε στη Βαϊμάρη (1939), Δόκτωρ Φάουστους (1947), Εξομολογήσεις του απατεώνα Φέλιξ Κρουλ (1954) κ.ά. Γνωστότερες νουβέλες: Τόνιο Κρέγκερ (1903), Τριστάνος (1903), Ο θάνατος στη Βενετία (1912), Ο Μάριο και ο μάγος (1930), Η απατημένη (1953). Συνέγραψε επίσης πολυάριθμα μικρότερα διηγήματα καθώς και κριτικά δοκίμια πολιτικού, γραμματολογικού και φιλοσοφικού περιεχομένου.