ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ

Στην Ιστορία συμβαίνει κάτι σαν εξαγνισμός: Ο πόλεμος (το πιο συχνό, αλίμονο, αντικείμενο μελέτης των ιστορικών) φτάνει σ' έναν μεταγενέστερο αναγνώστη με τη μορφή συσχέτισης αιτιών και αποτελεσμάτων, έκθεσης πεπραγμένων ή απολογισμού -τόσοι νεκροί και τόσοι τραυματίες, τόσοι εξαφανισμένοι, τόσες καταστροφές. Οι λέξεις έχουν απαλλαγεί από το βάρος της τραγικής επικαιρότητάς τους. Ωστόσο αυτή η επικαιρότητα μετριέται με βάσανα και αισθήματα αμέτρητων ανώνυμων ανθρώπων, που δεν ένιωσαν τη δίψα απλώς ως έλλειψη νερού και δεν είδαν τον θάνατο σαν άθροισμα αριθμητικό. Τέτοιοι ανώνυμοι άνθρωποι υπήρξαν η Ειρήνη κι ο Θανάσης, και όλοι οι άλλοι ήρωες του βιβλίου, που έζησαν το δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και διηγούνται αυτό που η ψυχρή ιστορία παραλείπει: τις αγωνίες, τις λύπες, τις σπάνιες χαρές τους, τους φόβους, τις ελπίδες τους.