ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΡΩΙΜΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Η προς διερεύνηση περίοδος, ο 4ος αι. μ.Χ., θεωρείται μεταβατική στη διάρκεια της οποίας ακόμη μεταφέρεται ο απόηχος των ιδεολογικών συγκρούσεων μεταξύ εθνικών και χριστιανών σε επίπεδο των θεσμών. Σκοπός μας είναι να ερευνήσουμε την πορεία του θεσμού της γυναίκας στην αρχαιότητα (κλασική και ύστερη) και να τη συγκρίνουμε με την αντίστοιχη πορεία της στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο, όπως αναδεικνύεται μέσα από το έργο του Ιωάννη Χρυσοστόμου. Με την παρούσα μελέτη σκιαγραφείται η θέση της γυναίκας σε όλα τα στάδια της κοινωνικής πορείας της ως κόρης παρθένου, έγγαμης, μητέρας και χήρας, όπως την καθόρισαν οι άνθρωποι και οι θεσμοί της εποχής παράλληλα με τις απόψεις που διατύπωσε ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Η έρευνα στηρίζεται στη μελέτη των έργων του συγγραφέα, ομιλίες, ερμηνευτικά υπομνήματα, ηθικές πραγματείες, επιστολές σε συνδυασμό και με άλλες σύγχρονες πηγές. Στα επί μέρους ζητήματα και συνακόλουθα ερωτήματα που προέκυψαν από την επισταμένη έρευνα του πρωτογενούς υλικού και της σχετικής βιβλιογραφίας, προσπαθήσαμε να απαντήσουμε επαρκώς τεκμηριωμένα μετά από ενδελεχή ανάλυση των γραμματειακών πηγών. Η διατριβή διαρθρώνεται σε πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο βίος και το έργο του Ιωάννη Χρυσοστόμου. Στο εισαγωγικό αυτό κεφάλαιο επιχειρείται η ανάδειξη της προσωπικότητάς του ως επισκόπου, εκκλησιαστικού ρήτορα και επιστολογράφου. Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με τη θέση της γυναίκας και μάλιστα της έγγαμης, όπως αυτή καθορίζεται από το νομοθετικό πλαίσιο της περιόδου της Ύστερης Αρχαιότητας. Διερευνώνται οι αντιλήψεις του Ιωάννη για τις έμφυλες σχέσεις και οι επιδράσεις του από τη χριστιανική παράδοση (Παλαιά Διαθήκη και Απόστολος Παύλος), η αποστασιοποίησή του από την κλασική σκέψη (Πολιτεία Πλάτωνα), η συμβολή του στη διαμόρφωση του θεσμού του χριστιανικού γάμου. Το τρίτο κεφάλαιο πραγματεύεται τη γυναικεία παρθενία και τον ασκητισμό αυτής της περιόδου και εστιάζεται στα έργα του Ιωάννη με την ίδια θεματική.