HELLENO RUSSICA

Αν και ελέγχεται ως πλαστή η απόφαση του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ιωάσαφ (1555-1565), της απονομής του τίτλου του «Βασιλέως» στον τσάρο Ιβάν τον Τρομερό (1534-1584), το 1561, εντούτοις, καταδεικνύει την ανάγκη της αναγνωρίσεως της αυτοκρατορικής εξουσίας στη Ρωσία, από τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Και η ανάγκη που αισθάνθηκε ο τσάρος Ιβάν ο Τρομερός να ζητήσει την επικύρωση του αυτοκρατορικού τίτλου από τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως παρουσίασε την ύπαρξη μιας άλλης ανάγκης, δηλαδή να αποκτήσει και η Ρωσία την ίδια αυθεντία και πηγή επικυρώσεως αυτής της κοσμικής εξουσίας. Δίπλα στον τσάρο έπρεπε να στέκεται, όπως και στο Βυζάντιο, ο πατριάρχης. Και αυτό πραγματοποιήθηκε το 1593, με συνοδική απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Παρά τις κατηγορίες που αποδόθηκαν στον πατριάρχη Μόσχας Νίκωνα (1652-1658) για τον φιλελληνισμό του, η κοσμική εξουσία της Ρωσίας κατέφυγε και πάλι στην ελληνική εκκλησιαστική ιεραρχία (τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Παΐσιο [1657-1678] και τον πατριάρχη Αντιοχείας Μακάριο Γ ́ [1647-1685]) για να ζητήσει, το 1666, την καταδίκη του.

Λίγο αργότερα θα συναντήσουμε κείμενα, όπου ο Μεγάλος Πέτρος (1682-1725) σε γράμμα του προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Γ ́ (1716-1726, 1732-1733), από 30 Σεπτεμβρίου 1721, αφού κατήργησε τον πατριαρχικό θεσμό και θέσπισε το Συνοδικό σύστημα διοικήσεως της Εκκλησίας της Ρωσίας, ζήτησε (από τον Οικουμενικό Πατριάρχη) να ευλογήσει (γράφε στην κυριολεξία: να εγκρίνει) τον καισαροπαπισμό του.