Η ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΠΟΛΗ 15ος-19ος ΑΙΩΝΑΣ ΤΟΜΟΣ Β

Η οικονομία της πόλης και η κοινωνική δομή του αστικού πληθυσμού στα Βαλκάνια είναι προβλήματα που δεν έχουν μελετηθεί ούτε οριστεί αρκετά. Για να αναλυθούν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα ογκώδες υλικό, όσο το δυνατόν ομοιόμορφο. Επιπλέον, η μελέτη αυτή, που είναι ήδη πολύπλοκη γιατί αντιμετωπίζει τη σύγκρουση δύο τάσεων ανάπτυξης -φεουδαλικής και καπιταλιστικής- μέσα σε μια μόνο πόλη, δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο γιατί εμπεριέχει και μια σύγκρουση πολιτισμών. Ο μουσουλμανικός πολιτισμός είχε την ισχυρή υποστήριξη του κράτους και ολόκληρου του πολιτικού και οικονομικού μηχανισμού των κεντρικών και τοπικών αρχών. Άλλα και ο πολιτισμός που βρήκαν οι Τούρκοι στα Βαλκάνια διακρινόταν από βαθιά ριζωμένες παραδόσεις και από τόσο υψηλό επίπεδο ανάπτυξης που άφησε έντονα τα ίχνη του στις νέες κοινωνικές και οικονομικές μορφές. Για να περιγραφούν οι διαφορετικοί θεσμοί της πόλης και να διερευνηθούν τα γεγονότα και οι διαδικασίες που ήταν εγγενείς σε ολόκληρο τον αστικό πληθυσμό, πρέπει να χρησιμοποιηθούν πολλαπλά κριτήρια.Οι στόχοι της μελέτης αυτής καθόρισαν τόσο το σχέδιο προσπέλασης όσο και τις μεθόδους που υιοθετήθηκαν. Πρωταρχικός στόχος ήταν να διευκρινιστούν βασικές διαδικασίες και κανονικότητες. Γι' αυτό ακριβώς χρησιμοποιήσαμε αρχειακό υλικό κατάλληλο για στατιστική επεξεργασία. Θα ήταν περιττό να τονίσουμε τη σημασία των αρχειακών σειρών και τα προτερήματά τους σε σχέση με τις αποσπασματικές και μεμονωμένες πληροφορίες. Το υλικό αυτού του είδους προσφέρεται ιδιαίτερα για την έρευνα της κοινωνικοοικονομικής ιστορίας των βαλκανικών λαών, και ως τώρα έχει μείνει εντελώς αχρησιμοποίητο. Μπορούμε να αντισταθμίσουμε τις εγγενείς ανεπάρκειες τέτοιων στοιχείων -το γεγονός ότι υπεραπλουστεύουν τα φαινόμενα και αναδεικνύουν μόνο τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα-, αντιπαραθέτοντας τα με πληροφορίες διαφορετικής προέλευσης και μελετώντας παράλληλα μεμονωμένα φαινόμενα και γεγονότα".