ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΥΣ 2022 ΧΡΟΝΟΣ ΚΔ

Αρχιπέλαγος του Αιγαίου: μια αγκαλιά από νησιά, απλωμένα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Μια αγκαλιά που πριν από έναν αιώνα άνοιξε διάπλατα, για να δεχτεί τις χιλιάδες των απελπισμένων ανθρώπων, που αλλόφρονες άφηναν πίσω τους τα πάντα: τους ανθρώπους τους σκοτωμένους ή αιχμάλωτους· τα σπίτια και την περιουσία τους λεηλατημένα· τα χωράφια και τις σοδειές τους - το μαξούλι - παρατημένα ή καμένα. Το 1922 ήταν μια χρονιά που σημάδεψε βαθιά τον τόπο και τους ανθρώπους. Οι παλιοί νοικοκυραίοι έγιναν ζητιάνοι για ένα πιάτο φαί. Αυτοί που κάποτε ήταν άρχοντες στον τόπο τους αναγκάστηκαν να μείνουν σε σκηνές που τις έδερνε ο αγέρας και η βροχή. Ουσιαστικά, αναγκάστηκαν να ξαναρχίσουν τη ζωή τους από το μηδέν. Και τα κατάφεραν. Πρωταγωνιστές στην πρώτη γραμμή της τραγικής αυτής πορείας ξεριζωμού ήταν τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, η Λέσβος, η Λήμνος, η Χίος, η Σάμος. Δεν είχαν περάσει ούτε δέκα χρόνια από τότε που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913), όταν κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τα κύματα των προσφύγων που δημιούργησε η Μικρασιατική Καταστροφή. Κάποιοι ρίζωσαν εκεί. Έφτιαξαν τα σπιτικά τους σε οικείο και φιλόξενο τόπο, ατενίζοντας την αγαπημένη γη της χαμένης πατρίδας τους, για να μην ξεχάσουν. Όμως, οι περισσότεροι έφυγαν για την ηπειρωτική Ελλάδα, αφού οι νησιωτικές κοινωνίες ήταν πολύ μικρές για να μπορέσουν να στηρίξουν όλον αυτόν τον δυστυχισμένο κόσμο. Αλλά οι μνήμες έμειναν. Λες και θα μπορούσαν ποτέ να σβήσουν... Έναν αιώνα μετά η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται, με άλλους πρωταγωνιστές, αλλά πάντα με τον ίδιο κοινό παρονομαστή: την απελπισία που δημιουργεί η προσφυγιά.