ΛΟΓΟΙ ΕΠ ΑΠΟΝΟΣΤΗΣΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΙ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ

Οι δυο επ' απονοστήσει ευχαριστήριοι λόγοι του Κικέρωνα, Post reditum in Senatu και Post reditum ad Quirites, είναι οι δυο πρώτοι λόγοι που εκφωνήθηκαν από τον ρήτορα ενώπιον των μελών της Συγκλήτου και προς τον ρωμαϊκό λαό αμέσως μετά από την επιστροφή του από την εξορία στις αρχές Σεπτεμβρίου του 57 π.Χ. Θεωρούνται σημαντικοί αφ' ενός διότι αποτελούν τους μόνους παραδοθέντες λόγους του Κικέρωνα που ανήκουν στο είδος της επιδεικτικής ρητορικής και τους μόνους αυτού του είδους από την περίοδο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας που έχουν σωθεί, αφ' ετέρου διότι αναδεικνύουν τις ιστορικές και πολιτικές συνθήκες υπό τις οποίες παρήχθησαν και οι οποίες αποκαλύπτουν το προσωπικό δράμα και την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση του Κικέρωνα όταν τους συνέθεσε, καθώς και την αναπόφευκτη ολισθαίνουσα πορεία της ρωμαϊκής Res publica προς την Ηγεμονία και αργότερα την Αυτοκρατορία. Στην εισαγωγή περιγράφονται και αναλύονται αυτές οι συνθήκες και τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν ρόλο στην εξορία του Κικέρωνα κατά την περίοδο από την αποκάλυψη και καταστολή της συνωμοσίας του Κατιλίνα το 63 π.Χ. από τον Κικέρωνα μέχρι την επιστροφή του ρήτορα στη Ρώμη το 57 π.Χ., αποκαλύπτοντας φιλίες, μίση, φόβους και ίντριγκες προσωπικές και πολιτικές μεταξύ περισσότερο ή λιγότερο γνωστών ιστορικών προσώπων της Ρώμης. Μελετώνται επίσης θέματα χρονολόγησης της σύνθεσης και εκφώνησης των λόγων, της δομής τους, της αυθεντικότητάς τους, καθώς και η πρόσληψη και η παράδοση του κειμένου. Ως πτυχή της πρόσληψης των δύο λόγων θα μπορούσε να θεωρηθεί και ο ψευδοκικερώνειος λόγος Pridie quam in exsilium iret, που παρατίθεται ως Επίμετρο. Μολονότι η αυθεντικότητά του είχε αμφισβητηθεί ήδη από την περίοδο της Αναγέννησης και σύγχρονες μελέτες έχουν αποδείξει τη σύνθεσή του ως ρητορικού γυμνάσματος εντός κάποιας από τις σχολές ρητορικής της Ύστερης Αρχαιότητας, θεωρήθηκε ότι η αξία του έγκειται στην ανάδειξη της διάρκειας και της αντοχής του ιδανικού της κικερώνειας ρητορικής πολλούς αιώνες μετά από τον θάνατο του Κικέρωνα