ΟΣΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

Από τα πανάρχαια χρόνια η Βοιωτία κατέχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας. Η γη της είναι κατάσπαρτη από πολλά και σπουδαία μνημεία όλων των εποχών. Η Θήβα, η πόλη του Κάδμου, του Οιδίποδα, του Επαμεινώνδα και τόσων άλλων ηρώων είναι το ίδιο ξακουστή με την Αθήνα, τη Σπάρτη και την Κόρινθο. Την περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας μάλιστα βρίσκεται σε πιο σημαντική θέση από πολλές πόλεις της Ελλάδας αφού είναι έδρα στρατηγού και έχει ακμάζουσα βιοτεχνία. Εξηγείται έτσι γιατί στη Βοιωτία υπάρχουν μερικά από τα πιο σπουδαία βυζαντινά μνημεία: Η Παναγία η Σκριπού στον Ορχομενό, το μοναστήρι του Όσιου Λουκά στο Στείρι, ο Άγιος Νικόλαος στα Καμπιά, η Μονή του Σαγματά πάνω στο όρος Ύπατο, η μονή του Όσιου Μελετίου στον Κιθαιρώνα κ.ά.Το πιο γνωστό όμως από τα βυζαντινά μοναστήρια είναι του Όσιου Λουκά κτισμένο στις δυτικές πλαγιές του Ελικώνα σε μαγευτική θέση, ανάμεσα στη Βοιωτία και στη Φωκίδα. Σ' ένα διπλανό λόφο σώζονται τα ερείπια της ακρόπολης του αρχαίου Στειρίου. Οι δύο μάλιστα εκκλησίες του είναι κτισμένες στη θέση του ναού της Δήμητρας και με τα υλικά του ίδιου ναού