ΠΕΡΑ ΑΠ ΤΟΝ ΙΣΚΙΟ ΤΩΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΩΝ

Το έργο γράφτηκε για πρώτη φορά σαν μονόπρακτο δράμα, λίγο μετά τις πύρινες μέρες του Δεκέμβρη του '44, στα Τρίκαλα. Αρχικός τίτλος του: Η Αθήνα στ' άρματα. Έτσι ανέβηκε για πρώτη φορά στην Κοζάνη, στις 9 του Φλεβάρη 1945. Μέσα στο 1945 ο Ρίτσος ξαναδουλεύει το κείμενο και του δίνει τη μορφή τρίπρακτου δράματος με τίτλο Μάνα. Αλλά το έργο δεν έβρισκε πια σκηνή μέσα στο κλίμα του ζόφου που ακολούθησε μετά τη σύγκρουση του Δεκέμβρη, όπου οι δυνάμεις του ιμπεριαλισμού και της αντίδρασης προχωρούσαν πυρετικά στην προετοιμασία του Εμφύλιου πολέμου. Ύστερα ήρθαν και στη ζωή του ποιητή τα εφιαλτικά χρόνια του διωγμού του: Λήμνος, Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης... Αργότερα, το 1958, ολόκληρο το έργο στην τελική του μορφή και με τον οριστικό τίτλο του Πέρα απ' τον ίσκιο των κυπαρισσιών, εκδίδεται για πρώτη φορά στο εξωτερικό απ' το ελληνικό εκδοτικό «Πολιτικές και λογοτεχνικές εκδόσεις». Ανάτυπο εκείνης της έκδοσης, με κάποιες μικρές αλλαγές στα κείμενα των τριών χορικών του έργου, εκδόθηκε από τη Σύγχρονη Εποχή το 1982, στα 70χρονα του ποιητή της Ρωμιοσύνης.