ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΙΑΣ ΑΥΤΑΠΑΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΓΩ

"Όχι, η επιστήμη δεν είναι μια αυταπάτη. Θ' αποτελούσε όμως αυταπάτη να πιστεύουμε πως μπορούμε να βρούμε αλλού αυτό που η ίδια δεν μπορεί να μας δώσει".Αυτά τα λόγια αναπληρώνουν ορισμένες ιδέες των φροϋδικών θέσεων σχετικά με το πρόβλημα της θρησκείας, γιατί ο Φρόυντ, παρά τον σκεπτικισμό του, διαδηλώνει με τον τρόπο αυτό πως έχει εμπιστοσύνη στον άνθρωπο, και ελπίζει ότι, αργά ή γρήγορα, η νόησή του θα του επιτρέψει να κυριαρχήσει στις παρορμήσεις του, να τις εναρμονίσει με την κοινωνική ζωή, με τον όρο πως ο άνθρωπος θά 'χει τη σοφία να οικοδομήσει μορφές πολιτισμού που να μην είναι αφ' εαυτών ασυμβίβαστες με τις εξιδανικευτικές ικανότητες των ενστίκτων του.Η ηθική αυτή κυριαρχία, συνοδευόμενη από την υλική κυριαρχία των δυνάμεων της Φύσης, θα του επιτρέψει να φτάσει τη ευτυχία που πάντοτε γύρευε, και τούτο χωρίς τη βοήθεια της όποιας θρησκευτικής ή άλλης αυταπάτης.