ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ

<<Όλες οι μέχρι τώρα κοινωνίες υπήρξαν κοινωνίες στις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί με λίγες τροποποιήσεις η έννοια της "ιεραρχημένης δύναμης". Υπάρχει, επομένως, συνέχεια στην ιστορία της καταπίεσης και της κυριαρχίας. Κι η συνέχεια αυτή εξασφαλίζεται, όχι μόνο με την απλή παραγωγή των υλικών ιεραρχικών κοινωνικών δομών. Εξασφαλίζεται, επί πλέον, γιατί τα ιεραρχικά πολιτιστικά πρότυπα αναπαράγονται στην ίδια την ενστικτική δομή των καταπιεζόμενων ατόμων. Χάρη στην διαπαιδαγώγηση που υφίστανται "εξ απαλών ονύχων" στην καταπιεστική οικογένεια, στο αυταρχικό σχολείο, στον ιεραρχικό στρατό, αλλά και χάρη στην διαπαιδαγωγητική επίδραση της ίδιας της ένταξης μέσα στους ιεραρχικούς θεσμούς σαν ώριμα πια άτομα. Έτσι ο εξουσιασμός και η ιεραρχία εσωτερικεύονται και, στον βαθμό που έχει προχωρήσει αυτή η εσωτερίκευση, η ιεραρχική κοινωνία έχει την δυνατότητα να κάνει όσο το δυνατόν λιγότερη χρήση βίας για να εξασφαλίσει την διαιώνιση των καταπιεστικών δομών της. [...] Χωρίς αμφιβολία ο αιώνας μας υστερεί από τον προηγούμενο στην αντιεξουσιαστική συνείδηση ή, σωστότερα, στην ένταση αυτής της συνείδησης. Ωστόσο δημιουργείται μια συνείδηση ολόκληρου του πλέγματος των ιεραρχικών, καταπιεστικών κι εξουσιαστικών σχέσεων και η ανάγκη της οριστικής αποτίναξής τους.>>