ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΟΜΟΣ Η

Στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη από το «Άξιον Εστί»·Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου. Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα σοι! Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου! Στους στίχους αυτούς λέει ο Οδυσσέας Ελύτης ότι πρώτη φροντίδα (έγνοια) όλων των Ελλήνων πρέπει να είναι η σπουδή, η κατάκτηση και η διατήρηση της ελληνικής γλώσσας σε όλες τις φάσεις και μορφές της. Η σύγχρονη μορφή της ελληνικής γλώσσας αποτελεί οργανική συνέχεια και εξέλιξη των προγενεστέρων μορφών της. Η ελληνική γλώσσα είναι ενιαία και αδιαίρετη από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα. Οι τρεις κορυφαίες φάσεις της γλωσσικής ιστορίας των Ελλήνων είναι: α) τα ομηρικά έπη («στις αμμουδιές του Ομήρου»), β) το βυζαντινό εκκλησιαστικό δοξαστικό, δηλαδή η βυζαντινή παράδοση («με τα πρώτα-πρώτα Δόξα σοι») και γ) ο σολωμικός ύμνος στην ελευθερία («με τα πρώτα λόγια του Ύμνου»).Στους παραπάνω στίχους ο Οδυσσέας Ελύτης επαναλαμβάνει τέσσερις φορές σαν ρεφρέν τη φράση «Μεγάλη έγνοια η γλώσσα μου».Σύμφωνα με τους στίχους αυτούς του Ελύτη, πρέπει όλοι οι Έλληνες να κατανοήσουν τη σημασία και την αξία που έχει η γλώσσα τους, αλλά και να φροντίσουν να τη διαφυλάξουν ως «κόρην οφθαλμού», να τη σπουδάσουν και να την κατακτήσουν. Στους παραπάνω στίχους ο Οδυσσέας Ελύτης αναφέρεται στις τρεις κορυφαίες (χαρακτηριστικές) φάσεις (περιόδους) της γλωσσικής ιστορίας των Ελλήνων: στην ομηρική, στη βυζαντινή και στη νεότερη. Έτσι αποδεικνύει ότι η ελληνική γλώσσα είναι ενιαία και αδιαίρετη. Γιατί πολλές λέξεις του Ομήρου υπάρχουν σχεδόν αυτούσιες (ατόφιες) μέχρι σήμερα. Βέβαια η ελληνική γλώσσα μέσα στη διαχρονική της πορεία διατήρησε ό,τι χρειαζόταν, ενώ άλλαξε και απλοποίησε συντακτικές δομές ή δανείστηκε νέες λέξεις από άλλες γλώσσες. Πάντως άντεξε στη Ρωμαιοκρατία, Τουρκοκρατία και Φραγκοκρατία. Όπως λέει ο Γιώργος Σεφέρης η ελληνική γλώσσα είναι: α) ζωντανή, γιατί νικά τη φθορά του χρόνου, β) εύρωστη, γιατί αντέχει, αν και δοκιμάζεται (απειλείται) από πολλά «θεριά»..