ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

H μελέτη προέρχεται κατά το μέγα μέρος της από τη διδακτορική διατριβή που υπέβαλε ο συγγραφέας στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ για την απόκτηση του αντίστοιχου τίτλου. Επιδιώκει δε να διερευνήσει τον τρόπο, με τον οποίο ο πολιτισμός, μέσω ενός αριθμού μεταβλητών (δηλ. των μεταβλητών του υλικού, κοινωνικού και πνευματικού πολιτισμού), επηρεάζει την αντίληψη του περιβάλλοντος από τους ανθρώπους και την αξιολογική συμπεριφορά (συμπεριφορά κατά την αξιολόγηση) των ατόμων απέναντι στη διαμόρφωση των περιβαλλόντων κατοικίας. Για την καλύτερη εξακρίβωση αυτής της επιρροής η μελέτη σχεδίασε και έφερε σε πέρας μια δια-πολιτισμική έρευνα μεταξύ δύο πολιτισμών προκειμένου να προβεί σε διασταυρωτικούς ελέγχους της αντίληψης και της αξιολόγησης των περιβαλλόντων από δύο επιλεγμένες πολιτισμικές ομάδες. Η όλη εργασία περιλαμβάνει δεκαπέντε κεφάλαια. Στα πρώτα δέκα εκφράζονται οι σκοποί, η αξία και η χρησιμότητα της έρευνας και διατυπώνονται οι υποθέσεις, που πρόκειται να τεθούν σε πειραματικό έλεγχο. Aκόμα δίδεται η θεωρητική υποδομή της όλης έρευνας και ορίζεται το φιλοσοφικό πλαίσιο και το περιεχόμενο (corpus) της γνώσης, μέσα στο οποίο αυτή κινείται. Tο περιεχόμενο αυτό περιλαμβάνει την αντίληψη, το περιβάλλον, τον άνθρωπο και την αντίληψη του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο. Aκόμα περιέχει και τον πολιτισμό, ο οποίος επιδρά με πολλούς τρόπους στην αντίληψη και την αντιληπτική αξιολόγηση του περιβάλλοντος από τους ανθρώπους. Ως περιβάλλον επιλέγεται εδώ η περιοχή κατοικίας, την οποία ο άνθρωπος καλείται καθημερινά να αντιλαμβάνεται, να αναπλάθει, να αξιολογεί και να συνδιαλέγεται μαζί της. Tέλος εξετάζεται και η ιστορική εξέλιξη της κατοικίας μέσα στους δύο πολιτισμούς (ελληνικό και αγγλικό) όπως έφτασε να είναι μέχρι σήμερα υπό τις ποικίλες πολιτισμικές επιρροές. Στα υπόλοιπα πέντε κεφάλαια, δίδεται η όλη περιγραφή του σχεδιασμού και της οργάνωσης της πειραματικής διαδικασίας για τον έλεγχο των υποθέσεων, που διατυπώθηκαν προηγουμένως. Περιγράφεται λεπτομερώς η μεθοδολογία των πειραματισμών καθώς και οι θεωρητικές και πρακτικές απόψεις, που επικρατούν γύρω από το είδος των ερευνών αυτών και αφορούν τους τρόπους κατασκευής των κλιμάκων αξιολόγησης, της επιλογής των δειγμάτων του πληθυσμού από τους δύο πολιτισμούς καθώς και της παρουσίασης των περιβαλλόντων κατοικίας στους βαθμολογητές. Aπό τα αποτελέσματα των ερευνητικών διαδικασιών προέκυψε η απόδειξη των υποθέσεων και αυτά με τη σειρά τους οδήγησαν στη διατύπωση ενός προτύπου (μοντέλου) πολιτισμικού περιβαλλοντικού σχεδιασμού και προγραμματισμού. Ακόμα οδήγησαν και στην πρόταση των γενικών αρχών μιας λειτουργικής θεωρίας του εμπαθητικού πολιτισμικού σχεδιασμού και προγραμματισμού του περιβάλλοντος. Τέλος γίνονται και ορισμένες προτάσεις πολιτικής και δράσης για τη διατήρηση και εξέλιξη των ευρωπαϊκών πολιτισμών και του περιβάλλοντός τους μέσω της παραπάνω θεωρίας και του αντίστοιχου προτύπου του σχεδιασμού - προγραμματισμού.