ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΜΟΣ Δ

Στον Γ’ τόμο διαπιστώσαμε ήδη ότι στον κόσμο του Βυζαντίου καταγράφονται κοσμοϊστορικές μεταβολές, που αφενός επαναφέρουν την οικουμενική κοσμόπολη στην ομοθετική (ταυτοτική κ.λπ.) γραμμή του ελληνικού κοσμοσυστήματος, αφετέρου κατατείνουν στο να ολοκληρώσουν το ανθρωποκεντρικό υπόβαθρο της οικουμένης σε αντίστιξη με τη φεουδαλική μεθάρμοση της Εσπερίας.Στον ανά χείρας τόμο επιχειρείται η διαλεύκανση της φύσης του Βυζαντίου ως κοσμοπολιτειακού κράτους που βιώνει τη φάση της ανθρωποκεντρικής οικουμένης στην ολοκληρωμένη της μορφή. Οι μεταβολές που συμβαίνουν στο βάθος των ένδεκα αιώνων του βίου της ελληνικής οικουμένης στο κλίμα της βυζαντινής κοσμόπολης αποκαλύπτουν το πανόραμα ενός κόσμου που ανάλογό του έχει μόνο την περίοδο της πόλης κράτους.Στο πλαίσιο αυτό, επαναφέρουμε στη ζωή του βυζαντινού κόσμου τις πόλεις, τις πολιτείες τους, την καθολική γενίκευση της πολιτειότητας, μια κοινωνία απαλλαγμένη από τη δουλεία/ώνια εργασία, ένα οικονομικό σύστημα δομημένο με βάση τη δημοκρατική αρχή, τις μεθαρμόσεις στη φύση της κοσμόπολης ως ιδιαίτερου τύπου κράτους, την πολεοκεντρική οργάνωση της νέας θρησκείας ως Eκκλησίας του Δήμου των πιστών, τον νομικό πολιτισμό, την έννοια του πολιτικού δήμου ως της καθολικής αρχής που συγκροτεί τις πολιτείες της κοσμόπολης στην οποία υπόκεινται οι αρχές της πόλης και της μητρόπολης πολιτείας, εναίς και η βασιλεία.